Technieken van Escher

Houtsnede en Houtgravure: Voor deze techniek gebruikt men een plankje van een fruitboom, appel- of perenboom. Houtsnede en houtgravures zijn een hoogdruk: de uitgestoken delen blijven wit en het hout dat is blijven staan, krijgt de kleur van de inkt. Hiervoor gebruikt de kunstenaar verschillende soorten beiteltjes. Als de tekening zichtbaar is, rolt de kunstenaar er met een rollerinkt overheen. Vervolgens legt hij er een vel papier over. Escher wreef hierna met een benen lepeltje de inkt in het papier. Het verschil tussen houtsnede en houtgravures is dat bij houtgravures het hout kops gezaagd is. Het is een plakje genomen uit de doorsnede van de boom.

Lithografie: Bij deze techniek tekent de kunstenaar met een speciale vette stift op een vochtige, gladde steen. Waar het water zit kan geen inkt meer komen en visa versa. Nadat de tekening door een aantal chemische handelingen goed is vastgelegd, wordt de steen ingerold met inkt. Vervolgens gaat hij bedekt met een vel papier, onder de pers. Escher deed dit drukken niet zelf, hij ging ervoor naar een drukker die hij zorgvuldig had uitgekozen. Met de lithografie kun je zachtere overgangen van zwart, naar grijs, naar wit maken. Een voorbeeld hiervan is zijn beroemde werk “Tekenen”.

Mezzotint: Deze moeilijke diepdruk houdt in dat het oppervlak van een plaat met een wiegijzer ruw wordt gemaakt. Deze ophaaltjes heten bramen en zorgen ervoor dat de inkt goed blijft zitten zodat er een mooi diep zwart ontstaat. Voor lichtere delen moet men de bramen weghalen met een schraapijzer, voor heel lichte delen kan men een polijststaal gebruiken. Een voorbeeld hiervan is zijn werk “Eye”.

Intarsia: Een ander woord voor intarsia is inlegwerk. Hierbij snijdt men uit een plak kleine stukjes hout van een paar millimeter dik. Vervolgens vult men dit op met een andere houtsoort, zoals messing of ivoor. Men lijmt deze materialen op die manier vast dat er een glad oppervlak ontstaat. Escher heeft Intarsia panelen gemaakt voor het Gemeentehuis in Leiden. Een voorbeeld hiervan is “Clock above door”.

Perspectief: Door dit systeem kunnen wij de verhoudingen binnen een afbeelding lezen en de voorwerpen als ruimtelijk ervaren hoewel ze in een plat vlak worden weergegeven. Ieder schilderij heeft een horizon. In het midden van deze horizon vertrekt een denkbeeldig lijnenschema dat ervoor zorgt dat voorwerpen die dichtbij staan, groot zijn en alles wat verder weg staat, kleiner is. Eschers bekende werk “Relativiteit” is een voorbeeld van perspectief.

Vlakvulling: Deze techniek kan je vergelijken met puzzelstukjes: tekeningen waarvan de buitenlijn, de contour, van het ene onderwerp naadloos samenvallen met de buitenlijn. Een bekend voorbeeld hiervan is zijn houtsnede “Acht koppen”.

http://www.escherinhetpaleis.nl/index.php?objectID=203